Οι δύο υπερορθόδοξοι (ή Χαρέντι) εταίροι του συνασπισμού δήλωσαν ότι παρότι δεν θέλουν να οδηγήσουν σε κατάρρευση της κυβέρνησης, θα το κάνουν αν δεν υπάρξει άμεση πρόοδος στη νομοθετική ρύθμιση που θα απαλλάσσει τους υπερορθόδοξους μαθητές θρησκευτικών σχολών από τη στρατιωτική θητεία.

Η ψηφοφορία έχει προγραμματιστεί για το βράδυ της Τετάρτης, 11 Ιουνίου, μετά την ομιλία του Αργεντινού πρωθυπουργού Χαβιέρ Μιλέι, ο οποίος βρίσκεται στο Ισραήλ. Πρόκειται για μία προκαταρκτική διαδικασία που, ακόμη και αν εγκριθεί, δεν θα οδηγήσει αυτομάτως στην πτώση της κυβέρνησης. Σε περίπτωση που η πρόταση διάλυσης εγκριθεί στην πρώτη ψηφοφορία, θα χρειαστούν ακόμη τρεις για να τεθεί σε ισχύ. Αν απορριφθεί, δεν μπορεί να υποβληθεί και πάλι για τουλάχιστον έξι μήνες, κάτι που καθιστά την αποψινή βραδιά κομβική.

«Δεν θέλουμε να ρίξουμε μια δεξιά κυβέρνηση, αλλά έχουμε φτάσει σε σημείο καμπής»

Το μικρότερο από τα δύο υπερορθόδοξα κόμματα, η «Ενωμένη Τορά του Ιουδαϊσμού», έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα στηρίξει τη διάλυση της Κνεσέτ εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία. Το μεγαλύτερο, το Σας, προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι θα πράξει το ίδιο, εφόσον δεν υπάρξει λύση μέχρι την Τετάρτη.

«Δεν θέλουμε να ρίξουμε μια δεξιά κυβέρνηση, αλλά έχουμε φτάσει σε σημείο καμπής», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Σας, Άσερ Μεδίνα, στην ισραηλινή δημόσια ραδιοφωνία. «Αν δεν υπάρξει λύση της τελευταίας στιγμής, το Σας θα ψηφίσει υπέρ της διάλυσης της Κνεσέτ.»

Η απαλλαγή των υπερορθόδοξων από τη στρατιωτική θητεία αποτελεί διαχρονική πηγή έντασης στην ισραηλινή πολιτική. Η ισχύουσα συμφωνία ανάγεται στο 1948, όταν ο ιδρυτής του κράτους Νταβίντ Μπεν Γκουριόν εξαιρούσε 400 νέους Χαρέντι από τη στράτευση, υπό τον όρο ότι θα φοιτούσαν σε θρησκευτικές σχολές (γιεσίβα).

Έκτοτε, όμως, ο αριθμός των εξαιρούμενων εκτοξεύτηκε σε πάνω από 80.000, εν μέρει λόγω της δημογραφικής έκρηξης της Χαρέντι κοινότητας. Το γεγονός, σε συνδυασμό με τις κρατικές επιδοτήσεις που συνεχίζουν να λαμβάνουν οι φοιτητές των γιεσίβα, έχει προκαλέσει έντονη δυσφορία στο υπόλοιπο εβραϊκό ισραηλινό κοινό.

Το 2017, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε τη ρύθμιση αντισυνταγματική. Έκτοτε, διαδοχικές κυβερνήσεις απέτυχαν να περάσουν νέα νομοθεσία. Σήμερα, με τον πόλεμο να εντείνει τις πιέσεις για καθολική στρατιωτική συνεισφορά, η συζήτηση αποκτά χαρακτήρα επιβίωσης για την κυβέρνηση.

Πολιτικοί ελιγμοί και προσπάθειες αναβολής

Σύμφωνα με ισραηλινά μέσα, γίνονται προσπάθειες να αναβληθεί η ψηφοφορία για τουλάχιστον μία εβδομάδα. Την Τρίτη, ο κυβερνητικός συνασπισμός κατέθεσε δεκάδες άσχετα νομοσχέδια, προκειμένου να υπερφορτώσει την ατζέντα της Κνεσέτ και να καθυστερήσει τη διαδικασία.

Παράλληλα, το κόμμα του Νετανιάχου, το Λικούντ, ελέγχει την κοινοβουλευτική επιτροπή που θα κρίνει την ταχύτητα προώθησης του νομοσχεδίου για τη διάλυση. Αν το κόμμα καταφέρει να καθυστερήσει τις τελικές ψηφοφορίες ως τη λήξη της τρέχουσας συνόδου, τον Ιούλιο, τότε η κυβέρνηση θα παραμείνει σε ισχύ τουλάχιστον μέχρι το φθινόπωρο.

«Ο στόχος είναι να κερδηθεί χρόνος», σχολίασε πρόσωπο με γνώση των διαβουλεύσεων. «Αν (ο Νετανιάχου) καταφέρει να φτάσει μέχρι τις θερινές διακοπές, θα έχει τρεις μήνες ησυχίας για να βρει λύση.»

Παρά τις πιέσεις, αναλυτές εκτιμούν ότι θα ήταν ριψοκίνδυνο για τα Χαρέντι κόμματα να προκαλέσουν πρόωρες εκλογές για το συγκεκριμένο ζήτημα. Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι σε μια νέα εκλογική αναμέτρηση, ο σχηματισμός κυβέρνησης χωρίς τη συμμετοχή τους θα ήταν πιθανός.