Στα δύο σημαντικότερα σημεία αναπαραγωγής του είδους, στα νησιά Dassen και Robben, χάθηκε πάνω από το 95% των ενήλικων πουλιών την περίοδο 2004–2012. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η κατάρρευση συνέβη κυρίως στη διάρκεια της ετήσιας πτερόρροιας, όταν τα πτηνά μένουν στη στεριά για περίπου τρεις εβδομάδες χωρίς τη δυνατότητα να τραφούν.

Η μελέτη, δημοσιευμένη στο περιοδικό Ostrich: Journal of African Ornithology, σημειώνει ότι το φαινόμενο δεν περιορίζεται στα δύο νησιά. «Παρόμοιες μειώσεις εμφανίζονται και σε άλλες αποικίες», αναφέρει ο Ρίτσαρντ Σέρλεϊ από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ. Ο συνολικός πληθυσμός του αφρικανικού πιγκουίνου έχει μειωθεί σχεδόν κατά 80% μέσα σε τρεις δεκαετίες.

Από το 2004 και μετά, με εξαίρεση μόλις τρία έτη, τα διαθέσιμα αποθέματα της σαρδέλας Sardinops sagax στη δυτική ακτή της χώρας έπεσαν περίπου στο 25% των μέγιστων ιστορικών επιπέδων. Η κλιματική κρίση έχει διαταράξει τις συνθήκες ωοτοκίας του είδους, ενώ η αλιεία παραμένει ιδιαίτερα έντονη.

Οι πιγκουίνοι χρειάζονται επαρκή αποθέματα λίπους πριν την πτερόρροια, ώστε να αντέξουν την περίοδο νηστείας. «Αν δεν βρουν τροφή πριν ή αμέσως μετά, δεν επιβιώνουν», εξηγεί ο Σέρλεϊ, προσθέτοντας ότι οι περισσότεροι θάνατοι συμβαίνουν στη θάλασσα και δεν καταγράφονται.

Το 2024, το είδος κατατάχθηκε επισήμως «κρισίμως κινδυνεύον», με λιγότερα από 10.000 ζευγάρια σε αναπαραγωγική ηλικία.

Η μελέτη υπογραμμίζει ότι αυστηρότερη διαχείριση της αλιείας μικρών πελαγικών ψαριών μπορεί να βελτιώσει τις πιθανότητες επιβίωσης. Στη Νότια Αφρική έχει ήδη απαγορευθεί η αλιεία με γρι-γρι γύρω από τις έξι μεγαλύτερες αποικίες, μέτρο που, σύμφωνα με τον Αζουιανέουι Μαχάντο του αρμόδιου υπουργείου, αναμένεται «να ενισχύσει την πρόσβαση των πουλιών στην τροφή σε κρίσιμες περιόδους».

Παράλληλα, εξελίσσονται δράσεις προστασίας όπως κατασκευή τεχνητών φωλιών, έλεγχος θηρευτών και περίθαλψη εξασθενημένων νεοσσών και ενηλίκων.

Η Λοριέν Πισέγκρου, καθηγήτρια θαλάσσιας βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Νέλσον Μαντέλα, χαρακτηρίζει τα ευρήματα «εξαιρετικά ανησυχητικά» και σημειώνει ότι αντανακλούν δεκαετίες λανθασμένης διαχείρισης των μικρών ιχθυαποθεμάτων. «Η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί μετά το 2011. Χρειάζονται άμεσα μέτρα, όχι μόνο για τους πιγκουίνους αλλά και για όλα τα ενδημικά είδη που εξαρτώνται από αυτές τις τροφικές πηγές», τονίζει.