Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με κάθε ευκαιρία δηλώνει πως κυβερνητικός στόχος είναι να μειωθούν οι νεκροί και οι τραυματίες στους ελληνικούς δρόμους, που κάποια Σαββατοκύριακα ξεπερνούν αριθμητικά ακόμη και τα θύματα του πολέμου στην Ουκρανία, κι αυτό προφανώς δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο.

Γι’ αυτόν τον λόγο, η βασική κατεύθυνση που έχει δοθεί στον αναπληρωτή υπουργό Μεταφορών, Κωνσταντίνο Κυρανάκη, είναι να προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση σε όλες τις απαραίτητες κινήσεις, ακόμη κι αν κάποιοι πολίτες δυσαρεστηθούν. Το ζητούμενο είναι ξεκάθαρο: να σωθούν ζωές. Ήδη οι πρώτες αλλαγές που φέρνει ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας με τα αυξημένα πρόστιμα και τους εντατικούς ελέγχους από την Τροχαία, δείχνουν πως έχουν αποτέλεσμα. Με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν μέχρι στιγμής, το 2025 αναμένεται να είναι η καλύτερη χρονιά των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών όσον αφορά τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων. Μάλιστα, οι αριθμοί φαίνεται να είναι καλύτεροι ακόμη και από την εποχή της COVID, όταν η κυκλοφορία ήταν πολύ πιο μειωμένη λόγω των περιοριστικών μέτρων.

Τα προκαταρκτικά στοιχεία για τους θανάτους από τροχαία δυστυχήματα το πρώτο δεκάμηνο του 2025 είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Η σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024 δείχνει πτώση κατά 18,6%. Αυτό σημαίνει ότι 104 άνθρωποι λιγότεροι έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους μέσα σε μόλις δέκα μήνες. Παρότι αυτό αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, η κυβέρνηση δεν θέλει να μείνει σε μια μεμονωμένη χρονιά με καλά αποτελέσματα. Σκοπός της είναι η συνεχής βελτίωση και η μετατροπή της μείωσης των τροχαίων σε πάγιο κανόνα.

Γι’ αυτό, ήδη έχει ετοιμαστεί ένα νέο πακέτο μέτρων που θα αρχίσει να υλοποιείται στο πρώτο τετράμηνο του 2026. Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται σήμερα η «Καθημερινή», το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει καινοτόμες λύσεις που δεν έχουν εφαρμοστεί ξανά στη χώρα μας και σε ορισμένες περιπτώσεις ούτε καν στην Ευρώπη.

Μία από τις σημαντικότερες ιδέες που εξετάζονται αφορά τη χρήση κράνους στις μοτοσυκλέτες. Το υπουργείο σκέφτεται την υποχρεωτική τοποθέτηση ενός νέου μηχανισμού που θα εμποδίζει τη μηχανή να πάρει μπροστά αν ο αναβάτης δεν φορά κράνος. Η τεχνολογία αυτή έχει ήδη δοκιμαστεί και βασίζεται σε έναν ειδικό αισθητήρα που, σε συνδυασμό με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, αναγνωρίζει αν ο οδηγός είναι προστατευμένος. Το συνολικό κόστος υπολογίζεται γύρω στο 1 εκατομμύριο ευρώ, ενώ το σύστημα θα μπορεί να εγκατασταθεί σε μοτοσικλέτες κατασκευασμένες από το 2000 και μετά. Η εγκατάσταση θα γίνεται μόνο σε όσους εντοπίζονται από την Τροχαία να κυκλοφορούν χωρίς κράνος, ώστε να μην μπορούν να επαναλάβουν την ίδια παράβαση.

Παρόμοια λογική έχει και το δεύτερο μέτρο που εξετάζεται και αφορά το αλκοόλ. Σε περίπτωση που ένας οδηγός πιαστεί να έχει ξεπεράσει το επιτρεπόμενο όριο, θα μπορεί να τοποθετείται στο όχημά του το λεγόμενο «alcohol interlock». Πρόκειται για μια ειδική συσκευή στην οποία ο οδηγός πρέπει να φυσήξει πριν ξεκινήσει το αυτοκίνητο. Αν το σύστημα ανιχνεύσει αλκοόλ πάνω από το όριο, ο κινητήρας απλώς δεν θα ενεργοποιείται. Το μέτρο αυτό δεν είναι άγνωστο στο εξωτερικό. Εφαρμόζεται ήδη σε χώρες όπως η Σουηδία και το Βέλγιο και έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικό στη μείωση των σοβαρών τροχαίων που προκαλούνται από μέθη.

Στο υπουργείο εξετάζονται και πρόσθετα κίνητρα για να ενθαρρυνθούν οι παραβάτες να δεχτούν την τοποθέτηση της συσκευής. Ένα από αυτά είναι η άμεση επιστροφή του διπλώματος, αρκεί ο οδηγός να συμφωνήσει να χρησιμοποιεί το «alcohol interlock» για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αξίζει, επίσης, να αναφερθεί ότι αυτή η τεχνολογία χρησιμοποιείται ήδη στα νέα λεωφορεία του ΟΑΣΑ, όπου η χρήση της είναι υποχρεωτική για τους επαγγελματίες οδηγούς.